Węże pożarnicze, w zależności od ich funkcji, dzielimy na tłoczne i ssawne.

Węże tłoczne



służą do podawania (tłoczenia) wody lub wodnego roztworu środka pianotwórczego od motopompy (autopompy) do prądownicy, z której wydobywa się uwolniony stru­mień gaśniczy o odpowiedniej zwartości, prędkości i ciśnieniu. Węże można podzie­lić, ze względu na średnicę przekroju, na oznaczane symbolami: W–25, W–52, W–75, W–110. (Litera W oznacza wąż, liczba zaś oznacza długość średnicy przekroju po­przecznego). Węże wykonane są z dwóch warstw. Warstwa zewnętrzna może być zro­biona z włókien naturalnych lub (najczę­ściej stosowanych) włókien sztucznych. War­stwa wewnętrzna (izolacyjna) wykonana jest z gumy, PCW lub żywic termoutwar­dzalnych. Niektóre rodzaje węży W–25 i W–52 mają długość 15 m. Generalnie jednak długość węży tłocznych wynosi 20 m. W za­leżności od średnicy wężom przypisuje się różne funkcje. W–25 służą do tzw. linii szyb­kiego natarcia. Umieszcza się je na obroto­wych zwijadłach przy autopompach w sa­mochodach pożarniczych i gasi się przy ich wykorzystaniu małe pożary, głównie we­wnątrz pomieszczeń. Węże W–52 służą do budowy linii ga­śniczych od rozdzielacza do prądownicy. W–75 wykorzystywane są do budowy linii głównych od nasad pomp do rozdzielaczy, W–110 zaś służą do przetła­czania dużych ilości wody na duże odległo­ści. W celu zachowania jak najdłuższej ży­wotności węży należy poddawać je konser­wacji. Konserwacja polega przede wszyst­kim na utrzymaniu ich w czystości i w stanie suchym. Zatem po akcji węże należy umyć z zewnątrz i we­wnątrz i rozwiesić (najlepiej w pozycji pionowej), aby ociekła z nich wo­da. Węże powinno się także raz w kwartale przewietrzyć i raz w roku poddać próbom wytrzymałościowym.

Węże ssawne


służą do połączenia nasady ssawnej pompy ze zbiornikiem wody, aby za ich po­mocą pompa mogła pobierać wodę do ce­lów gaśniczych. W pożarnictwie stosuje się węże ssawne o średnicy: 75 mm, 110 mm i 150 mm. Węże o średnicy 75 mm stosuje się do małych motopomp M4/4, zaś węże o średnicy 150 mm wykorzystywane są do rzadko stosowanych turbopomp TP3000. Najszersze zastosowanie mają węże o średnicy 110 mm. Służą do zasy­sania wo­dy przez wszystkie typy motopomp M 8/8 i M 16/8 oraz przez motopompy A 16/8 i A 32/8. Najczęściej długość węży ssawnych wynosi 2,4 m, ale produkowane są także odcinki o długości 1,6 m. Węże ssaw­ne wyko­nane są ze zwulkanizowanych ze sobą warstw gumy i umieszczonej między warstwami stalowej spirali. Powierzch­nia może być pokryta powłoką z włókna lub warstwą tworzywa sztucznego. Konserwacja, podobnie jak przy wę­żach tłocznych, polega na utrzymywaniu odcin­ków w czystości i w stanie suchym. Ponad­to należy chronić węże przed działaniem słońca, wysokich i niskich temperatur oraz działaniem smarów i rozpuszczalników.

Wyposażenie węży.

Omówimy teraz sprzęt służący do łączenia węży, kilka słów poświęcimy także wyposażeniu pomp.

Smok ssawny

jest ma zastosowanie w ochronie pompy przed zanie­czyszczeniami. Stanowi zakoń­czenie linii ssawnej. Wykonuje się je z nasa­dami o wymiarach 75, 110 i 150 mm. Smoki mogą być proste i ukośne. Składają się z korpusu, le­ja napływowego z sitem ochronnym, zawo­ru zwrotnego z dźwignią i na­sady. Zawór zwrotny zabezpiecza linię ssawną przed „zerwaniem” uzyskanego słupa wody, zaś dźwignia zaworu umożliwia wypusz­czenie wo­dy z węży ssawnych po za­koń­czeniu akcji.

Pływak

jest urządzeniem mocowanym do smoka ssawnego, utrzymuje smok na określonej głębokości, a tym samym za­bezpiecza go przed opadnięciem na dno zbiornika i zassaniem mułu lub wodorostow. Pływaki wykona­ne są z tworzywa sztucznego lub ocynkowanej blachy.

Łączniki
służą do łączenia ze sobą odcinków wę­ży lub węży z prądownicami, pompami, roz­dzielaczami, zbieraczami czy hy­drantami. Osadzone są na wężach i składają się z tulei, korony, uszczelki i pierścienia oporowe­go. Wykonywane są ze sto­pu aluminiowego, w związku z tym są odporne na korozję i w miarę lekkie. Średnice łącz­ników dostosowane są do średnic węży: 25, 52, 75 i 110 mm.

Rozdzielacze

są wykorzystywane do rozdzielania strumienia wody z linii głównej do linii gaśniczych. Rozdzielacz składa się z nasady wlotowej (średnica 75 mm) i trzech wylotowych (środkowa ma średnicę 75 mm, a boczne po 52 mm). Po zastosowaniu przełącznika 75/52 można zbudować od rozdzielacza trzy linie gaśnicze o średnicy 52 mm. W rozdzielaczach stosuje się dwa typy zaworów: kulowe (uruchamiane dźwignią) i wrzecionowe (otwierane pokrętłem).

Prądownice



nadają strumie­niowi wody odpowiedni kształt i kie­runek. Zwęże­nie przepływu wody w prądownicy powoduje wzrost pręd­kości przepływu wywołując tym samym duży zasięg prądu wody. Stosowane są prądownice o różnych prze­krojach (25, 52, 75 mm), cechach i prze­znaczeniu (zwykłe, zamykane, pisto­letowe, uniwersalne). Prądownice zwykłe mogą być wyposażone w pyszczki o róż­nych przekrojach do uzyskiwania prądów zwartych, mogą też być zakończone głowi­cą do uzyskania prądu roz­proszonego (kroplisty, mgłowy). Prą­downice zamykane pozwalają prądownikowi zamykać za pomocą dźwigni zawór kulo­wy i przerwać wypływ strumienia wody. Znacznie wygodniejsze zamykanie wypły­wu wody jest w prądownicy pistoletowej. Prądownice uniwersalne pozwalają na zmianę prądu ze zwartego na rozproszony (i odwrotnie) bez przerywa­nia podawania wody. Za pomocą nowocześniejszych prądownic TURBO można wytwarzać stru­mienie zwarte i rozproszone, zachowując płynną regula­cję kąta bryłowego strumienia rozproszo­nego, prądownicą pozwala także na płynną regu­lację wydajności, możliwe jest także wy­korzy­stanie jej do wytwarzania piany.

Nasady
służą do połączenia węży z korpusem pompy, hydrantem, rozdzielaczem, zbiera­czem, prądownicą. Osadzone są na stałe na wymienionych urządzeniach. Nasada składa się z korpusu aluminiowego, pod­kładki i uszczelki gumowej. Średnice nasad odpowiadają średnicom łączników.

Pokrywy służą do zabezpieczenia nasad ssawnych i tłocznych pomp przed zanieczysz­czeniem. Można je także wykorzystać do zamykania nasady ssawnej pompy lub wę­ża przy przeprowadzaniu prób ciśnienio­wych. Wykonywane są także ze stopu alu­minium, a ich średnice odpowiadają średnicom nasad.

Przełączniki


to urządzenia służące do łączenia ze sobą nasad i łączników o różnych średni­cach. Stosuje się zatem przełącz­niki o śred­nicach 110/75, 75/52 i 52/25.

Zbieracze



są stosowane do zbierania wody z dwóch linii zasilających o średnicy 75 mm do nasady ssawnej motopompy o średnicy 110 mm. Zbieracz 2 x 75/110 składa się z korpusu, dwóch tulei wlotu i jednej tulei wylotu oraz klapy zwrotnej. Tuleje zakończone są odpowiednimi nasadami. Na zewnątrz kor­pusu znajdują się strzałki wskazujące kieru­nek przepływu wody.

Sprzęt obsługi węży.

Klucze

do łączników służą do dokładnego połączenia lub roz­łączenia łączników. Połączenie bez użycia kluczy może okazać się za mało szczelne. Klucz wykonany jest z żeliwa i ma kształt dwustronnego haka.

Mostki

Siodełka

Stojaki i klucze hydrantowe.

Sprzęt do hydrantów składa się ze stojaków hydrantowych
, kluczy do hydrantów podziemnych oraz kluczy do hydrantów nadziemnych. W przypadku potrzeby wykorzystania hydrantu podziemnego za pomocą klucza otwieramy pokrywę zasłaniającą hydrant i montujemy stojak hydrantowy o przekroju 80 mm. Następnie kluczem otwieramy zawór hydrantu. Przy hydrantach nadziemnych za pomocą klucza do tego typu hydrantów otwieramy zawór zamykający wodę.

Innym rodzajem hydrantów są hydranty wewnętrzne – urządzenia przeciwpożarowe zamontowane w sieci wodociągowej wewnętrznej, wyposażone w sprzęt pożarniczy tj. węże i prądownicę, umożliwiające podjęcie akcji gaśniczej przez osobę dorosłą. Hydranty z nasadą o średnicy 25 lub 52 mm montuje się w wybranych obiektach według obowiązującej normy. Służą one do gaszenia pożarów w zarodku wszędzie tam, gdzie jako środek gaśniczy można stosować wodę. Długość odcinka węża w szafce może być różna, najczęściej są to odcinki 15 metrowe. W przypadku konieczności przedłużania linii gaśniczej, należy skorzystać z węża z innej szafki, który to można połączyć z pierwszym i zakończyć prądownicą. Aby użyć hydrant wewnętrzny należy: otworzyć drzwiczki szafki, rozwinąć odcinek węża z prądownicą, odkręcić zawór hydrantu, a następnie skierować strumień wody w kierunku źródła ognia. Hydrant wewnętrzny powinien być obsługiwany przez dwie osoby.